Trong những năm gần đây, vấn nạn buôn bán, vận chuyển hàng cấm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng đang ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và nền kinh tế. Các đường dây tội phạm có tổ chức ngày càng tinh vi, lợi dụng nhu cầu làm đẹp và chăm sóc sức khỏe của người dân để trục lợi bất chính. Mới đây, vụ truy nã kẻ cầm đầu đường dây vận chuyển hàng cấm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng đã gây xôn xao dư luận, đặt ra hồi chuông cảnh báo về thực trạng hàng giả, hàng kém chất lượng trên thị trường.
Thực trạng buôn bán mỹ phẩm, thực phẩm chức năng hàng cấm tại Việt Nam
Hiện nay, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng là những mặt hàng được nhiều người tiêu dùng quan tâm bởi nhu cầu làm đẹp và chăm sóc sức khỏe ngày càng lớn. Tuy nhiên, điều này cũng tạo điều kiện cho các đối tượng tội phạm lợi dụng để tuồn hàng giả, hàng kém chất lượng vào thị trường.
Theo thống kê của Tổng cục Quản lý thị trường, chỉ trong năm 2024, hàng nghìn vụ buôn lậu, vận chuyển mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc đã bị phát hiện. Phần lớn các sản phẩm này được nhập lậu từ nước ngoài hoặc sản xuất trái phép trong nước, không qua kiểm định chất lượng.
Hàng cấm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Việc sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như viêm da, dị ứng, ngộ độc hay thậm chí là ung thư.
Phương thức hoạt động của đường dây vận chuyển hàng cấm
Qua điều tra ban đầu, các đối tượng thường áp dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để qua mặt lực lượng chức năng. Các mặt hàng mỹ phẩm và thực phẩm chức năng bị cấm thường được:
- Ngụy trang dưới dạng hàng xách tay: Đối tượng lợi dụng việc vận chuyển hàng hóa từ nước ngoài về Việt Nam qua đường hàng không hoặc đường bộ.
- Sử dụng giấy tờ giả: Các giấy tờ chứng nhận kiểm định chất lượng được làm giả để hợp thức hóa sản phẩm khi lưu hành.
- Bán hàng online: Phần lớn các sản phẩm hàng cấm được rao bán trên các nền tảng mạng xã hội hoặc sàn thương mại điện tử, khó kiểm soát.
- Chia nhỏ hàng hóa để vận chuyển: Để tránh bị phát hiện, các đối tượng thường chia nhỏ hàng hóa, gửi theo nhiều chuyến hàng khác nhau.
Vụ truy nã kẻ cầm đầu đường dây vận chuyển hàng cấm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng
Theo thông tin từ Cơ quan Cảnh sát điều tra, đối tượng bị truy nã là Nguyễn Văn T (sinh năm 1985, quê tại Hà Nội) – kẻ cầm đầu đường dây vận chuyển hàng cấm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng quy mô lớn hoạt động xuyên quốc gia.
Đường dây của Nguyễn Văn T đã hoạt động từ năm 2022, chuyên vận chuyển các sản phẩm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc từ nước ngoài về Việt Nam qua các cửa khẩu tại Lạng Sơn, Quảng Ninh và TP.HCM. Các mặt hàng chủ yếu là kem trộn, thuốc giảm cân, collagen, thuốc kích trắng da…
Qua quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện và thu giữ hơn 10 tấn mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không có hóa đơn chứng từ, tổng giá trị lên tới hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, khi phát hiện bị điều tra, Nguyễn Văn T đã nhanh chân bỏ trốn khỏi nơi cư trú.
Hiện nay, lệnh truy nã toàn quốc đã được phát ra đối với Nguyễn Văn T.
Hệ lụy của hàng cấm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả
Việc tiêu thụ các sản phẩm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng hàng giả, hàng kém chất lượng không chỉ gây thiệt hại về tài chính cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Một số hệ lụy có thể kể đến như:
1. Gây hại sức khỏe
Các loại mỹ phẩm kém chất lượng có thể chứa các thành phần độc hại như thủy ngân, corticoid, paraben… gây viêm da, dị ứng, thậm chí ung thư da.
Thực phẩm chức năng giả có thể chứa các hóa chất độc hại, ảnh hưởng đến gan, thận và hệ tiêu hóa.
2. Mất lòng tin của người tiêu dùng
Việc tràn lan hàng giả trên thị trường khiến người tiêu dùng hoang mang, mất niềm tin vào các sản phẩm chính hãng.
3. Ảnh hưởng đến doanh nghiệp chân chính
Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm và thực phẩm chức năng chân chính bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến mất thị phần và thiệt hại kinh tế.
Biện pháp ngăn chặn và xử lý tội phạm buôn bán hàng cấm
Trước tình trạng hàng giả, hàng cấm ngày càng phức tạp, các cơ quan chức năng cần có những biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn:
- Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại các cửa khẩu, kho hàng.
- Triển khai các chiến dịch truy quét, xử lý nghiêm các đường dây buôn lậu.
- Áp dụng công nghệ trong việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
- Tăng mức xử phạt đối với các hành vi sản xuất, buôn bán hàng cấm.
- Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tác hại của hàng giả, hàng cấm.
Vai trò của người tiêu dùng trong việc chống hàng cấm
Người tiêu dùng đóng vai trò rất quan trọng trong việc ngăn chặn hàng cấm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng bằng cách:
- Mua hàng tại các địa chỉ uy tín, có giấy tờ chứng nhận rõ ràng.
- Kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm trước khi mua.
- Báo cáo các trường hợp nghi ngờ hàng giả, hàng nhái cho cơ quan chức năng.
- Không mua hàng qua các kênh không rõ nguồn gốc như Facebook, TikTok hay Zalo.
Vấn nạn vận chuyển hàng cấm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng đang trở thành thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Việc truy nã kẻ cầm đầu đường dây buôn bán hàng cấm như Nguyễn Văn T là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng. Tuy nhiên, để đẩy lùi vấn nạn này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức và lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, góp phần bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để giữ vững thị trường hàng hóa trong sạch.
